Ai cũng biết chỉ trong vòng hơn 20 năm, Amazon.com từ một startup bán sách online, đã trở thành công ty công nghệ đa quốc gia hàng đầu thế giới, cung cấp vô vàn dịch vụ không chỉ thương mại điện tử, phân phối, xuất bản mà còn cả thiết bị điện tử, cloud computing…

Điều gì làm nên thành công của công ty?
Điều gì giúp cho Jeff Bezos, founder và cũng là CEO của Amazon trở thành người giàu nhất thế giới?

Một công ty hay một tổ chức muốn tồn tại lâu dài và thành công cần có văn hoá rõ rệt.

Gần đây mình mới biết đến 14 nguyên tắc lãnh đạo ở Amazon (tuy đã có từ lâu).
Đây có lẽ là những tiêu chí then chốt để đánh giá cũng như tuyển mới nhân viên ở Amazon, những cá nhân góp phần làm nên thành công của công ty như ngày hôm nay.

Ta cùng tìm hiểu về 14 nguyên tắc này xem có gì thú vị.

1. Customer Obsession

Leaders start with the customer and work backwards. They work vigorously to earn and keep customer trust. Although leaders pay attention to competitors, they obsess over customers.

Obession dịch ra tiếng Việt là sự ám ảnh. Ám ảnh là sự quan tâm sâu sắc, không ngừng suy nghĩ về vấn đề, đưa vấn đề đó trở thành trung tâm của suy nghĩ và hành động.

Lãnh đạo lấy khách hàng làm điểm bắt đầu để tìm ra công việc cần phải làm. Họ làm việc hăng say để đạt được và giữ vững lòng tin của khách hàng.
Mặc dù luôn quan tâm đến các đối thủ khác, họ có nỗi ám ảnh với khách hàng.

Jeff Bezos nổi tiếng với câu chuyện trong buổi họp ông ta để một chiếc ghế trống, để những người tham gia buổi họp tự hiểu đây là chiếc ghế dành cho người quan trọng nhất, khách hàng.

Ông ta từng nói: Dịch vụ tốt nhất là dịch vụ mà khách hàng không cần thiết phải gọi bạn (The best customer service is if the customer doesn’t need to call you).
Khách hàng của Amazon chủ yếu phàn nàn hàng không đến nơi. Vì thế ở Amazon, tiêu chí để đánh giá chất lượng trở thành customer contacts per units sold - số lần khách hàng liên lạc trên đơn vị sản phẩm bán.

2. Ownership

Leaders are owners. They think long term and don’t sacrifice long-term value for short-term results. They act on behalf of the entire company, beyond just their own team. They never say “that’s not my job".

Owner được hiểu là người có khả năng và trách nhiệm đối với sản phẩm, có cách hành động sửa đổi, làm tốt hơn cái đã có.

Lãnh đạo cũng cần suy nghĩ cho cái dài hạn, không vì lợi ích ngắn hạn mà quên đi lợi ích dài hạn.
Bezos từng phát biểu: Rất nhiều cuộc mở rộng đầu tư của Amazon ban đầu bị coi là phí tiền, đôi khi làm cho cổ phiếu của công ty bị rớt giá nghiêm trọng. Tuy nhiên với ông, nếu chính sách đầu tư đó là hợp lý, 5 đến 7 năm không nhắc đến vấn đề tài chính lỗ lãi là điều bình thường.

3. Invent and Simplify

Leaders expect and require innovation and invention from their teams and always find ways to simplify. They are externally aware, look for new ideas from everywhere, and are not limited by “not invented here". As we do new things, we accept that we may be misunderstood for long periods of time.

Innovation (sự cách tân) và invention (sáng tạo) là 2 yếu tố được nhắc đến.
Cùng với nó là simplify (đơn giản hoá).
Điều này ở Amazon có thể thấy rõ nhất ở Kindle, cách tân trong công nghệ sản xuất thiết bị đọc sách điện tử.

Khi làm điều mới, cần chấp nhận bị hiểu lầm trong một thời gian dài. Tuyên ngôn này cho thấy sự khuyến khích phát minh cái mới mẻ ở Amazon mạnh mẽ cỡ nào.

4. Are Right, A Lot

Leaders are right a lot. They have strong judgment and good instincts. They seek diverse perspectives and work to disconfirm their beliefs.

Theo Bezos, người thường đưa ra quyết định đúng cũng là người thường xuyên thay đổi và quyết định của mình.
Lãnh đạo sẽ không suy nghĩ theo một hướng mà phải luôn nghĩ theo các hướng khác nhau, luôn coi suy nghĩ tại thời điểm hiện tại của mình chỉ làm tạm thời, ngày hôm nay anh ta phản biện lại suy nghĩ của chính mình ngày hôm qua.

Suy nghĩ theo nhiều hướng khác nhau cũng chính là cách để tìm ra sự sáng tạo, và đưa đến những quyết định đúng.
Việc bảo vệ duy nhất một luận điểm, một lối suy nghĩ là cách dễ dàng nhất để dẫn tới sai lầm.

5. Learn and Be Curious

Leaders are never done learning and always seek to improve themselves. They are curious about new possibilities and act to explore them.

Lãnh đạo là người không ngừng học hỏi, luôn tìm cách để phát triển bản thân, luôn tò mò muốn khám phá những điều mới lạ.
Điểm này chắc dễ hiểu rồi không cần phân tích gì thêm. Mình thấy có thể hiểu na ná như câu Stay hungry, Stay foolish của Steve Jobs.

6. Hire and Develop the Best

Leaders raise the performance bar with every hire and promotion. They recognize exceptional talent, and willingly move them throughout the organization. Leaders develop leaders and take seriously their role in coaching others. We work on behalf of our people to invent mechanisms for development like Career Choice.

Lãnh đạo luôn tìm kiếm tài năng và cho họ cơ hội phát triển, đạo tạo thế hệ lãnh đạo kế tiếp.
Họ làm việc vì nhân viên để nhân viên có cơ hội phát triển nghề nghiệp.

7. Insist on the Highest Standards

Leaders have relentlessly high standards - many people may think these standards are unreasonably high. Leaders are continually raising the bar and drive their teams to deliver high quality products, services and processes. Leaders ensure that defects do not get sent down the line and that problems are fixed so they stay fixed.

Ở đây có khái niệm Highest Standards, được giải thích là những tiêu chuẩn cao mang tính khác biệt, nhiều khi phi lý, nhằm mang đến sản phẩm, dịch vụ chất lượng.
Có thể hiểu là trong một trường hợp nào đó nếu phải lựa chọn giữa việc release một sản phẩm (hoặc chức năng) không hoàn thiện (không đạt mức high quality) và không release (hoặc bỏ bớt chức năng không hoàn thiện), Amazon sẽ chọn giải pháp thứ 2.

8. Think Big

Thinking small is a self-fulfilling prophecy. Leaders create and communicate a bold direction that inspires results. They think differently and look around corners for ways to serve customers.

Nghĩ lớn. Châm ngôn này chắc đã khá quen thuộc.
Nếu không dám mơ lớn mà chỉ suy nghĩ quẩn quanh, ta sẽ không thể thu được những thành quả lớn.
Amazon là công ty hàng đầu thế giới nên điều này cũng là dễ hiểu.

9. Bias for Action

Speed matters in business. Many decisions and actions are reversible and do not need extensive study. We value calculated risk taking.

Mục này có thể dịch là Chớp thời cơ.
Trong kinh doanh, tốc độ là vô cùng quan trọng. Quyết định nhiều khi không cần phải tính toán quá kỹ lưỡng lại để lỡ mất cơ hội. Tuy nhiên cũng cần tính toán đến rủi ro và dám chấp nhận rủi ro. s

10. Frugality

Accomplish more with less. Constraints breed resourcefulness, self-sufficiency and invention. There are no extra points for growing headcount, budget size or fixed expense.

Amazon đề cao tiết kiệm với phương châm không chi tiêu cho những gì không cần thiết.
Jeff Bezos đề cập về 2 loại công ty trên thế giới, loại một tăng chi tiêu, loại hai giảm chi tiêu. Amazon thuộc loại 2.

Công ty hướng tới giảm thiểu chi phí, đồng nghĩa với việc nhân viên phải tìm đến các giải pháp sáng tạo, cách tân để vẫn giữ chất lượng dịch vụ với chi phí giảm (đề cập ở mục 3 và 5).

11. Earn Trust

Leaders listen attentively, speak candidly, and treat others respectfully. They are vocally self-critical, even when doing so is awkward or embarrassing. Leaders do not believe their or their team’s body odor smells of perfume. They benchmark themselves and their teams against the best.

Nguyên tắc này nghe na ná nguyên tắc của mấy vị lãnh đạo Nhà nước.

Lãnh đạo biết lắng nghe, nói chuyện thẳng thắn, tôn trọng đồng nghiệp.
Đồng thời cũng biết tự phê bình, nói thẳng, nói thật, không tự đánh bóng bản thân hoặc team của mình bằng những điều không đúng với sự thật.

12. Dive Deep

Leaders operate at all levels, stay connected to the details, audit frequently, and are skeptical when metrics and anecdote differ. No task is beneath them.

Lãnh đạo điều hành công việc ở mọi cấp, đi sâu đi sát tình hình, kiểm tra thường xuyên. Nắm bắt tất cả mọi việc liên quan.
Nguyên tắc này có lẽ để tránh việc lãnh đạo chỉ đạo từ xa, chỉ tay năm ngón, không hiểu rõ vấn đề mà giao hết cho cấp dưới xử lý.

Cũng như khuyến khích việc đào sâu vào vấn đề để tìm hiểu nguyên nhân và giải quyết hiệu quả. Điều này cũng hoà hợp với các nguyên tắc 2, 7 về việc luôn mang đến sản phẩm tốt nhất đến cho khách hàng.

13. Have Backbone; Disagree and Commit

Leaders are obligated to respectfully challenge decisions when they disagree, even when doing so is uncomfortable or exhausting. Leaders have conviction and are tenacious. They do not compromise for the sake of social cohesion. Once a decision is determined, they commit wholly.

Có những khi quyết định của anh ta bị từ chối, lãnh đạo cần có trách nhiệm, nghiêm túc với quyết định của mình. Dù việc một mình chống lại số đông là khó khăn, nhưng nếu nghĩ quyết định của mình là đúng, không cần thiết phải thoả hiệp. Một khi đã đưa ra quyết định anh ta cần cam kết tuân thủ.

Điều này cùng với điều 4 yêu cầu lãnh đạo có suy nghĩ linh hoạt, suy nghĩ theo nhiều chiều.
Một khi đã đưa ra quyết định thì cần kiên định, không để bị lung lay.

14. Deliver Results

Leaders focus on the key inputs for their business and deliver them with the right quality and in a timely fashion. Despite setbacks, they rise to the occasion and never settle.

Lãnh đạo tập trung vào các yếu tố đầu vào (input), làm cho chúng có chất lượng.
Vì sao lại quan tâm đến đầu vào mà không nói đến đầu ra?
Có lẽ điều muốn nói ở đây là với đầu vào tốt sẽ có đầu ra tốt. Thay vì chỉ quan tâm đến đầu ra, điều chúng ta không tự thay đổi được, hay tập trung và thay đổi đầu vào, làm cho nó tốt lên.

Một sản phẩm tốt sẽ có nhiều người dùng. Thay vì việc nghĩ sao để có nhiều người dùng, hãy tập trung làm sản phẩm tốt trước đã.